Posted by Administrator on December 30, 2015 · Leave a Comment
Mərkəzi Bank uçot dərəcəsini artıra bilər – RƏY
“İnflyasiya gözlənilir”.
Azərbaycan Mərkəzi Bankı (AMB) məzənnənin müəyyənləşdirilməsinə məsul olan qurumdur. AMB müxtəlif rıçaqlardan istifadə etməklə məzənnəni müəyyən etməyə çalışır. Sözügedən funksiyalar davam etdiriləcək. Uçot dərəcəsi hələlik AMB tərəfindən dəyişilməyib. Amma gələcəkdə inflyasiya səviyyəsi yüksək olarsa,... Read More
Posted by Administrator on October 10, 2014 · Leave a Comment
“Azərbaycan büdcə xərclərini azalda bilər”
Xəbər verildiyi kimi, dövlət başçısının sədrliyi ilə Nazirlər Kabinetinin 2014-cü ilin doqquz ayının sosial-iqtisadi inkişafının yekunlarına və qarşıda duran vəzifələrə həsr olunan iclası keçirilib.
İclasda Prezident İlham Əliyevin ölkənin iqtisadi göstəriciləri ilə bağlı açıqladığı rəqəmlər diqqət çəkib.
Publika.az-ın bu mövzuda suallarını... Read More
Filed under Məqalələr · Tagged with Azərbaycan büdcə xərcləri, Azərbaycan büdcə xərclərini, Azərbaycan büdcənin gəlirlər hissəsi, Azərbaycan büdcəsinin gəlirlər, Azərbaycanın neft hasilatı, Azərbaycanın neft hasilatında azalmalar, böhranın təsirləri, büdcə proqnozlaşdırılan zaman, büdcə xərcləri, büdcənin gəlirlər hissəsi, büdcənin sosial xərcləri, dövlət rezervləri, Dövlət rezervlərində artımı, ilin doqquz ayının sosial-iqtisadi inkişafının yekunları, İnflyasiya, inflyasiya səviyyəsi, iqtisadiyyatın difersifikasiyası, Nazirlər Kabinetinin 2014-cü ilin doqquz ayının sosial-iqtisadi inkişafının yekunları, Nazirlər Kabinetinin 2014-cü ilin doqquz ayının sosial-iqtisadi inkişafının yekunlarına və qarşıda duran vəzifələrə həsr olunan iclası, neft hasilatı, neft hasilatında azalmalar, Qeyri-neft sektoru, qeyri-neft sektorundan daxilolmalar, qlobal, regional böhranlar, sığorta, sığorta yastığı, sosial xərclər, sosial xərclərə, ümumi daxili məhsul, Ümumi daxili məhsuldakı artım, xarici borcların ÜDM-dəki payı, xarici dövlət borcu, Əhalinin gəlirləri inflyasiya səviyyəsi, “Azərbaycan büdcə xərclərini azalda bilər”
Posted by Administrator on August 6, 2014 · Leave a Comment
Azərbaycanda ciddi inflyasiya gözlənilmir
Vüqar Bayramov: «Dövriyyəyə daxil olan pul kütləsinin nəzarətdə saxlanılması inflyasiya təhlükəsini minimuma endirir»
«Standard & Poor’s” kredit reytinqləri xidməti Azərbaycanın uzunmüddətli və qısamüddətli suveren kredit reytinqini “VVV-/A-3” səviyyəsində reytinq üzrə “Sabit” proqnozla təsdiqləyib.
Agentlik iqtisadi artım templərinin... Read More
Posted by Administrator on April 2, 2013 · Leave a Comment
2013-cü ilin birinci rübünün sosial və iqtisadi yekunları
2013-cü ilin birinci rübündə sosial və iqtisadi sahələrin inkisafını əks etdirən makroiqtisadi göstəricilər bir qədər yüksəlmis, əhalinin rifah halını göstərən əmək haqqı və gəlirlər artmıs, inflyasiya minimum səviyyədə qalmısdır.
Hesabatı buradan yükləyin: makro_iqtisadi_gosterciler
Read More
Filed under Məqalələr · Tagged with 2013-cü il dövlət büdcəsi, 2013-cü il iqtisadiyyatı, 3 ayın iqtisadi yekunları, adambaşına düşən ÜDM, Azərbaycan iqtisadiyyatı, banklar, bazarda, bazarda qiymət, birinci rübün yükunları, büdcə, idxal, İnflyasiya, iqtisadi artım, iqtisadiyyat 2013, istehsal, ixrac, makro-iqtisadi göstəricilər, makro-iqtisadiyyat, maliyyə, qiymət, qiymət artımları, statistik göstəricilər, Statistik Hesabat, Statistika, ÜDM, ÜDM-də artım
Posted by Administrator on February 11, 2013 · Leave a Comment
Üçot dərəcəsinin dəyişidirilməsi nəyi dəyişəcək?
Vüqar Bayramov: “Mərkəzi Bankın üçot dərəcəsi hələlik iqtisadiyyatın şaxələnməsinin dəstəklənməsi baxımdan strateji alətə çevrilməyib”
Mərkəzi Bank üçot dərəcəsi bu gündən etibarən 5 faizdən 4, 75 faizə endirilib. Bankın yaydığı açıqlmaya görə, bu addım inflyasiyanın aşağı səviyyəsini, pul kütləsinin artım templərini, habelə milli... Read More
Filed under Məqalələr · Tagged with bank kreditləri, bank sektoru, dərəcə, faiz, İnflyasiya, İSİM, istehlak bazarı, kredit, kredit portfeli, kredit resurslar, Mərkəzi Bank, Mərkəzi Bank üçot dərəcəsi, məzənnə, pul, Qeyri-neft sektoru, qiymət, Qiymət artımı, stavka, üçot, Üçot dərəcəsi, uçot stavkası, Vüqar Bayramov, əmanət
Posted by Administrator on January 5, 2013 · Leave a Comment
Izahlı Terminlər
İnflyasiya və deflyasiya nədir?
İnflyasiya mal və xidmətlərin keyfiyətinin yüksəlməməsi halında qiymətlərinin ümumi səviyyəsinin qalxmasıdır. Başqa sözlə desək, inflyasiya mal və xidmətlərin qiymətinin artması ilə müşaiyət olunan pulun dəyərsizləşməsi prosesidir. Ayrıca götürülmüş mal və ya xidmətin qiymətinin qalxması inflyasiya demək deyil. Yalnız qiymətlərin ümumi səviyyəsi... Read More
Filed under Məqalələr · Tagged with 1 dolların manata nəzərən məzənnəsi isə 0.9 manatdır (və ya 1 manat 1.11 dollardır). Bu halda həmin idxal malının manatla qiyməti 90 manat (100×0.9) olacaqdır. Manat dollara nəzərən möhkəmlənərsə, 1 USD=0.8 AZN. (Valyuta məzənnəsinə təsir göstərən amillərdir) tədiyə balansının vəziyyətini (kəsiri, 990 manatını kredit resursu kimi istifadə edə bilər. Mərkəzi Bank məcburi ehtiyat normasını 1%-dən 2%-ə qaldırdığı təqdirdə isə kommersiya bankı cəlb etdiyi 1000 manatlıq əmanətin yalnız 980 manatını , alimentlər və s. daxildir. Kapitalın və maliyyənin hərəkəti balansı müxtəlif formalarda ölkəyə gələn və ölkədən gedən kapitalın balansını əks etdirir. Birbaşa və portfel investisiyalar, alındıqda isə pul kütləsi artır. Qiymətli kağızlar birbaşa, bank sisteminin əlavə pul yaratmaq qabiliyyəti nəzərdə tutulur. Pul ilkin mərhələdə Mərkəzi Bank tərəfindən emissiya yolu ilə yaradılır. Sonradan banklar onu daha da artırırlar. Bu proses qeyri-nağd p, banklara daha çox kreditlər verir, banklara kredit verilməsini məhdudlaşdırır. 8. Pul siyasətinin hansı alətləri var? Mərkəzi Bank tərəfindən həyata keçirilən pul siyasəti alətləri “Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı haqqında” Az, beynəlxalq turizm, beynəlxalq təşkilatlara üzvlük haqları, bir fərd kommersiya bankına 1000 manat məbləğində əmanət qoyur və məcburi ehtiyat norması 1%-dir. Bu halda kommersiya bankı cəlb etdiyi məbləğin 1%-ni, bu da həm iqtisadi artıma və məşğulluğa, bu da son nəticədə qiymətlərin artmasına gətirib çıxarır. 4. Yüksək inflyasiyanın mənfi cəhətləri nədən ibarətdir? Yüksək inflyasiyanın bir sıra mənfi cəhətləri vardır. İlk növbədə yüksək inflyasiya ə, Deflyasiya nədir? Ümumi daxili məhsul nədir? Staqflyasiya nədir? Tələb nədir? Təklif nədir? Xarici ticarət dövriyyəsi nədir? Valorizasiya nədir?, depozitorlar və kreditorlar. Kommersiya bankları depzitlər cəlb edirlər. Sonra onlar cəlb etdikləri depozitləri kredit olaraq digər iqtisadi subyektlərə verirlər. Krediti götürən iqtisadi subyektlər o, dövlətin və özəl sektorun xarici borcunun dəyişimi tədiyə balansının bu bölməsində öz əksini tapır. Birbaşa investisiyalar – xarici müəssisələrdə uzun müddətə yerləşdirilən və onların fəaliyyəti üzəri, elmi-texniki və istehsal təcrübəsinin mübadiləsi və s. xidmət növləri üzrə ölkənin valyuta gəlirləri və ödənişləri arasındakı nisbəti müəyyən edir. Faktor gəlirləri kimi xaricdə işləyən ölkə vətəndaşl, enerji daşıyıcılarının qiymətlərinin yüksəlməsi nəticəsində istehsal xərcləri yüksəlir ki, faiz dərəcələri, faiz dərəcələri azaldığı zaman kreditlərə tələb artır, faktor gəlirlərinin mədaxili və məxaricinin, fərz edək ki, habelə cari transfertlərin ümumi saldosunu özündə ehtiva edir: İdxal – xaricdən ölkəyə gətirilən məhsulların dəyəridir. İxrac – ölkə ərazisindən satılmaq üçün xaricə çıxarılan məhsulların dəyəridir. İ, habelə REPO və əks-REPO formasında alınıb satıla bilər. 16. REPO nədir? REPO dedikdə mərkəzi bank tərəfindən qiymətli kağızların kommersiya banklarına satılması və əvvəlcədən razılaşdırılmış müddət bi, habelə yerli investorun xaricdə qoyduğu kapitala görə əldə etdiyi gəlirlər də cari əməliyyatlar balansında öz əksini tapır. Cari transfertlərə humanitar yardımlar, hökumət elektrik enerjisinin qiymətinin qaldırılması barədə qərar qəbul edir. Bunun nəticəsində ümumi inflyasiya səviyyəsi də qalxır. Mərkəzi Bank bu qalxmanın qarşısını almağa qadir deyil. Çünki sərə, həm də depozitlər daxildir. Pulun artırılması və ya multiplikasiyası prosesində 3 tərəf iştirak edir: kommersiya bankları, həm də inflyasiyaya artırıcı təsir göstərir. Faiz dərəcələri artdıqda isə kreditlərə tələb azalır, həm də müvafiq hərraclarda tələb və təklif əsasında müəyyənləşdirə bilər. 18. Faiz dərəcələri iqtisadiyyata və inflyasiyaya necə təsir göstərir? Faiz dərəcəsi pulun dəyəri rolunu oynayır. Pula olan tə, hər gün və tez-tez dəyişir. Lakin, idxal malları bahalaşır. Məsələn, idxal olunan hər hansı məhsulun qiyməti 100 ABŞ dolları, İnflyasiya, inflyasiya mal və xidmətlərin qiymətinin artması ilə müşaiyət olunan pulun dəyərsizləşməsi prosesidir. Ayrıca götürülmüş mal və ya xidmətin qiymətinin qalxması inflyasiya demək deyil. Yalnız qiymətlər, İnflyasiya nədir? İnflyasiyanın əsas səbəbləri hansılardır? Yüksək inflyasiyanın mənfi cəhətləri nədən ibarətdir? İnflasiya ilə işsizlik arasında bir əlaqə var mı? İnflasiyanı aşağı endirmək üçün nələ, insanların banklara əmanət qoymaq meyli güclənir. Çünki, insanların banklara əmanət qoymaq meyli isə azalır. Bu zaman iqtisadi subyektlər daha çox kredit almağa meyl göstərirlər, iqtisadiyyatın ümumi vəziyyəti. 11. Tədiyə balansı nədir? Tədiyə balansı ölkənin beynəlxalq iqtisadi əlaqələrinin mədaxil və məxaric formasında valyuta ilə ifadə olunmuş dəyəridir. Başqa sözlə tədiyə , Izahlı Terminlər İnflyasiya və deflyasiya nədir? İnflyasiya mal və xidmətlərin keyfiyətinin yüksəlməməsi halında qiymətlərinin ümumi səviyyəsinin qalxmasıdır. Başqa sözlə desək, kreditlərin verilməsi, lakin bununla yanaşı özü də qiymətli kağızların emissiyasını həyata keçirə bilər. Mərkəzi Bank tərəfindən qiymətli kağızlar satıldıqda dövriyyədə olan pul kütləsi azalır, malik olduğu qiymətli kağızları sataraq dövriyyədəki pulu azaldır, maliyyə, milli valyutanın məzənnəsi xarici valyutalara nəzərən aşağı düşdükdə isə, milli valyutanın məzənnəsinin möhkəmlənməsinə şərait yaradır, milli valyutanın məzənnəsinin ucuzlaşmasına şərait yaradır. Sərt pul siyasəti inflyasiyanın məhdudlaşdırılmasına yönəldmiş siyasətdir. Sərt pul siyasəti yeridərkən Mərkəzi Bank verdiyi kreditlər üzrə , müstəsna hallarda Mərkəzi Bank məzənnənin kəskin tərəddüdlərinin qarşısını almaq məqsədilə valyuta bazarına müdaxilə edib məzənnə dəyişikliyini “hamarlaya” bilər. 14. Valyuta müdaxiləsi nədir? Valyuta, müəyyən vaxtdan sonra təsir göstərir. Azərbaycanda pul siyasətinin transmissiyasını sxematik olaraq aşağıdakı kimi təsvir etmək olar: 10. Valyuta məzənnəsi nədir? Valyuta məzənnəsi hər hansı xarici va, mərkəzi bank tərəfindən yumşaq pul siyasətinin yeridilməsi nəticəsində iqtisadiyyatda pula tələbin artmasından qaynaqlana bilər. Təklif inflyasiyası istehsal xərclərinin artması ilə əlaqədar olaraq me, Mərkəzi Bankın əsas məqsədi nədir? Pul siyasəti nədir? Yumşaq və sərt pul siyasəti nədir? Pul siyasətinin transmissiyası nədir? Mərkəzi Bank faiz dərəcələrini necə müəyyənləşdirir? Pul multiplikatoru , məsələn 1 ABŞ dollarının məzənnəsi 0.9-dan 0.8-ə enərsə, o kifayət qədər uzun müddət ərzində (aylar və ya illər) sabit qalır. Məzənnəni sabit saxlamaq üçün Mərkəzi Bank valyuta bazarında tələb və təklifi aktiv alış-satış əməliyyatları vasitəsilə tarazlaşdır, ölkədəki inflyasiya səviyyəsi, ölkəyə iri həcmli kapital axınlarından, onda idxal malının qiyməti də 90 manatdan 80 manata (100×0.8) enəcəkdir. Dolların məzənnəsi 0.9-dan 1 manata yüksəldiyi halda isə idxal malının qiyməti 90 manatdan 100 manata yüksələcəkdir. Bir qayda , profisiti və s.), pul kütləsi və faiz dərəcələrini tənzimləmək vasitəsilə inflyasiya proseslərinə təsir göstərir. Azərbaycan Respublikasında pul siyasəti Mərkəzi Bank tərəfindən həyata keçirilir. 7. Yumşaq və sərt pul , pul kütləsinə yalnız nağd pul deyil, qiymətli kağızlar alaraq dövriyyəyə pul buraxır, rabitə, sığorta, səhmlərin dəyəri və s. kimi transmissiya kanalları mövcuddur. Pul siyasəti qərarları real iqtisadiyyata bu kanallar vasitəsilə dərhal deyil, texniki yardımlar, tikinti, tutaq ki, təsbit edilmiş məzənnənin xüsusiyyəti ondan ibarətdir ki, valyuta məzənnəsi, xarici borc yükünü, xarici dövlətlərin rəsmi orqanlarından alınan əvəzsiz maliyyə yardımları, xarici ticarət balansında iri həcmli müsbət saldonun əmələ gəlməsi ilə bağlı daxili iqtisadiyyata xarici pul daxilolmalarından, yenidənmaliyyələşmə və depozit əməliyyatları üzrə faiz dərəcələrini həm təsbit etmək yolu ilə, yüksək inflyasiya uzunmüddətli dövrdə iqtisadi artımı ləngidir və əhalinin sosial rifah halına mənfi təsir göstərir. 5. Mərkəzi Bankın əsas məqsədi nədir? Mərkəzi Bankın fəaliyyətinin əsas məqsədi öz , yəni 10 manatını Mərkəzi Bankda saxlamalıdır. Nəticədə kommersiya bankı cəlb etdiyi 1000 manatlıq əmanətin hamısını deyil, əksinə, əllərində olan nağd pulu isə banklarda aşağı faizlərlə saxlamaqdansa xərcləməyə çalışırlar. Nəticədə məcmu tələb artır ki, əmanətlər üzrə faizlər nağd pulu saxlamağın “alternativ xərci”dir. Nəticədə iqtisadi subyektlər daha az kreditlər alırlar və qazandıqları pulun çox hissəsini xərcləməyərək yığıma yönəldirlər. Beləlikl, “baza inflyasiya” hesablanarkən qiymətləri dövlət tərəfindən tənzimlənən və mövsümi amillərin güclü təsirinə məruz qalan (meyvə-tərəvəz) və sair kimimal və xidmət növləri “istehlak səbəti”ndən təmizlə, “üzən” valyuta məzənnəsi rejimi mərkəzi bank tərəfindən valyuta məzənnəsinin tənzimlənməsinə yönəldilmiş tədbirlərin həyata keçirilməsi imkanını istisna etmir. Belə ki
Posted by Administrator on November 14, 2012 · Leave a Comment
İqtisadi Baxış
Suallarımıza iqtisadçı alim Vüqar Bayramov cavab verir.
– Bu gün Azərbaycanın iqtisadi inkişaf
modelinin hazırlanmasını zəruri edən nədir?
– İndi “Azərbaycan 2020: gələcəyə baxış” İnkişaf Konsepsiyası
hazırlanır. Lakin bu konsepsiya ilə yanaşı, iqtisadi inkişafla bağlı sənədin də
hazırlanmasına ehtiyac var. Bu model dövlət qurumlarının hazırladığı müəyyən
illəri... Read More
Filed under Məqalələr · Tagged with 2012-ci il dövlət büdcəsi, 2012-ci il iqtisadi yekular, 2013-cü il büdcə zərfi, 2013-cü il dövlət büdcəsi, 2013-cü il iqtisadi proqnozlar, aqrar sektor, Azərbaycan, Azərbaycan iqtisadiyyatı, Azərbaycan modeli, bank sektoru, bazar iqtisadiyyatı, bazar münasibətləri, büdcə, büdcə gəlirləri, büdcədə pay, İnflyasiya, inkişaf konsepsiyası, inkişaf modeli, iqtisadi inkişaf, iqtisadi model, iqtisadi münasibətlər, iqtisadi proqnozlaşdırma, liberal iqtisadiyyat, neft, neft gəlirləri, neft sektoru, nefti payı, Qeyri-neft sektoru, qiymət, real sektor, real ÜDM, Sinqapur modeli, ÜDM, Vüqar Bayramov
Posted by Administrator on February 14, 2012 · Leave a Comment
Ölkəni ciddi inflyasiya gözləyir
Xalid Mikayılov: “Mərkəzi Bank manatın məzənnəsinə süni müdaxilələri tədricən azaltmalıdır”
Mərkəzi Bankın pul emissiyasının həcmini artırması ekpertlər tərəfindən birmənalı qarşılanmamaqdadır.Mütəxəssislər hesab edir ki, pul emissiyasının həcminin artması inflyasiya meyllərini gücləndirəcək.İqtisadi və Sosial İnkişaf Mərkəzinin eksperti Xalid... Read More
Filed under Məqalələr · Tagged with illik inflyasiya, İnflyasiya, inflyasiya təhlükəsi, İqtisadi və Sosial İnkişaf Mərkəzi, manatın məzənnəsi, Mərkəzi Bank, Mərkəzi Bankın pul emissiyası, nağdsız ödəniş sistemi, neft dollarları, pul emissiyası, pul və maliyyə sabitliyi, pul və maliyyə sabitliyi siyasəti, rəsmi inflyasiya, süni müdaxilələr, ÜDM-in artımı, Xalid Mikayılov
Posted by Administrator on January 31, 2012 · Leave a Comment
Nəğd pulla əmanətlərin qaytarılması inflyasiya yarada bilər
Ötən həftə Milli Məclisin iqtisadi-siyasət komitəsinin üzvü Əli Məsimli əhalinin Sovet dövründə banklarda batmış əmanətlərinin qaytarılması üçün 1,9 milyard manat vəsait tələb olunduğunu və həmin əmanətlərin indeksləşdirilməsi haqqında qanun layihəsinin artıq, komitə tərəfindən hazırlandığını söylədi. Onun sözlərinə görə, Milli... Read More
Posted by Administrator on January 5, 2012 · Leave a Comment
2012-ci ildə Azərbaycan iqtisadiyyatına proqnozlar
Iki əsas göstərici- Ümumi Daxili Məhsul və inflyasiya üzrə 2012-ci ildə Azərbaycan iqtisadiyyatına hansı proqnozlar verilir? Iqtisadi və Sosial İnkişaf Mərkəzinin fikrincə, Ümumi Daxili Məhsulun artımına Beynəlxalq Valyuta Fondunun gözlənilmədən verdiyi 7% proqnozu realistik görünmür. Çünki bu il Azərbaycanda neft istehsalı əvvəki ildəki 46 milyon tondan... Read More
Filed under Məqalələr · Tagged with 2012-ci ildə Azərbaycan iqtisadiyyatı, Azərbaycan Mərkəzi Bankı, Beynəlxalq Valyuta Fondu, BVF, Dövlət Statistika Komitəsi, İnflyasiya, İqtisadi və Sosial İnkişaf Mərkəzi, neft, Neft Fondu, Qeyri-neft sektoru, ümumi daxili məhsul, xarici valyuta ehtiyatı
Next Page »
